یکی از مشکلات شایع در کودکان نوپا بلعیدن جسم خارجی بخصوص هنگام بازی با اسباب بازی هایی با تکه های کوچک است که نگرانی های زیادی را برای والدین ایجاد می کند. شیرخوار دلبند شما با لمس اشیای پیرامون خود و به دهان گرفتن اجسام مختلف شروع به یادگیری و شناخت محیط پیرامون خود می کند و همانگونه که اعضای صورت شما را لمس میکند نسبت به لمس ظروف و اسباب بازی ها علاقه نشان می دهد. زمانی که کودک شروع به چهار دست و پا رفتن میکند، این موضوع می تواند نگران کننده باشد زیرا کنترل کودک برای مادر مشکل می شود و ممکن است اجسام کوچک یا تکه های اسباب بازی را در دهان خود وارد کند .
در اینجا به بررسی اقدامات لازم در زمان بلعیدن جسم خارجی توسط کودک می پردازیم.
علایم بلع جسم خارجی
بلع اجسام خارجی بسته به اندازه و شکل آن می تواند علائم گوناگونی را در کودک ایجاد کند. در صورتی که کودک در حین بازی یا هنگام خوردن غذا دچار سرفه شود ممکن است تکه ای از غذا یا اسباب بازی را قورت داده باشد.
- اگر کودک به دنبال این حالت دچار سرفه های پشت سرهم و کبودی لب ها شد، نمیتوانست گریه کند و نفس بکشد ، یعنی جسم خارجی در راه هوایی گیر افتاده و مانع تنفس کودک شده است که در این حالت باید سریعا به اورژانس اطلاع داده شود و درصورت آگاهی والدین عملیات احیا اغاز گردد . مانور مخصوصی بنام مانور هایملیک برای خروج جسم خارجی گیرافتاده در راه هوایی استفاده میشود که درصورتی که والدین از ان اگاهی دارند بهتر است سریعا انجام شود. در این مانور مادر پشت کودک می ایستد و درحالی که دستان خود را دور کمر کودک قفل کرده با انگشتان مشت شده در ناحیه زیر جناغ و بالای ناف کودک یک کشش شکمی به سمت بالا و داخل ایجاد میکند. مادر اینکار را حداقل 5 مرتبه تکرار میکند تا جسم از راه هوایی کودک خارج شود .
- اگر کودک دچار سختی در بلع شده و ابریزش از دهان پیدا کرده احتمالا جسم خارجی در مری گیر افتاده که باید سریعا به اورژانس مراجعه کنید و از بردن دست خود در دهان کودک برای خروج جسم خارجی پرهیز کنید . در این موارد معمولا جهت خروج جسم خارجی اندوسکوپی انجام می شود.
اقدامات لازم بر اساس ماهیت جسم خارجی :
- اجسام خارجی ممکن است شامل ذرات غذایی یا تکه های اسباب بازی باشند که در صورت خورده شدن و نداشتن علایم تنفسی نیاز به اقدامی ندارند. گاهی هم ممکن است کودک مواد سوزاننده مثل شوینده ها، باتری، سکه، سوزن و اجسام برنده را بلعیده باشد که نیاز به مراجعه به اورژانس و بررسی بیشتری دارند.
- در صورتی که کودک باتری بلعیده باشد باید جهت بررسی و انجام عکسبردای به اورژانس مراجعه کنید. با گرفتن عکس میتوان محل باتری را در دستگاه گوارش مشخص نمود و در صورت نیاز اندوسکوپی انجام شود . باتری های دیسکی شکل کوچک هستند و معمولا به راحتی از روده ها دفع می شوند ولی در صورتی که در مری گیر کنند و طی دو ساعت از مری خارج نگردند ، بعلت تولید مواد سمی و اثر فشاری میتوانند باعث ایجاد سوختگی و نکروز در مری شوند .
- اگر کودک هرگونه اجسام برنده یا مواد شوینده را اتفاقی بعلت در دسترس بودن خورده باشد حتما باید به مراکز درمانی مراجعه کنید زیرا در این موارد هم احتمال اسیب مری وجود دارد و کودک باید بستری شود .
- اجسام خارجی غیرسمی و غیر برنده مانند اهنربا ،تیله و … معمولا در صورت کوچک بودن و عبور از معده به راحتی طی چند روز اینده از مدفوع کودک دفع می شوند ولی برای مشخص کردن محل جسم خارجی، تعیین اندازه و قابل عبور بودن ان از
- معده کودک باید عکسبرداری صورت بگیرد. در صورتی که از معده رد شده باشند والدین باید طی روزهای اتی مدفوع کودک را جهت بررسی دفع جسم خارجی جستجو کنند و بعد از دفع نیاز به اقدام دیگری نمی باشد.
- در صورت بزرگ بودن اجسام و گیر کردن در معده باید توسط اندوسکوپسی خارج شوند.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص کودکان ما نوبت بگیرید.