با گسترش شیوع بیماری کووید-19 در کشور، یکی از نگرانی‌ها در این باره افزایش احتمال ابتلای قارچ سیاه در این مبتلایان است؛ قارچ سیاه بیماری خطرناکی است که درصورت عدم درمان و تشخیص به موقع می‌تواند مرگ‌آفرین باشد. در متن پیش رو قصد داریم شما را با قارچ سیاه و درمان آن یا در اصطلاح پزشکی «موکورمایکوزیس» آشنا کنیم.
در این مقاله خواهید خواند:
- قارچ سیاه چیست؟
- قارچ سیاه و کرونا
- قارچ سیاه چه علائمی دارد؟
- قارچ سیاه به چه علتی ایجاد می‌شود؟
- بیماری قارچ سیاه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
- آیا قارچ سیاه می‌تواند مشکلات دیگری هم ایجاد کند؟
- قارچ سیاه چگونه درمان می‌شود؟
- احتمال بهبودی پس از ابتلا به قارچ سیاه چقدر است؟
- آیا می‌توان از بروز قارچ سیاه پیشگیری کرد؟
قارچ سیاه چیست؟
قارچ سیاه یا موکورمایکوزیس یک عفونت قارچی نادر اما جدی است. این بیماری اغلب افرادی را درگیر می‌کند که به علت مصرف دارو یا بیماری زمینه‌ای مثل ایدز سیستم ایمنی ضعیفی دارند. اخیرا این بیماری در برخی مبتلایان به بیماری کرونا هم یافت شده است. درصورت ابتلا به این بیماری لازم است سریعا اقدامات درمانی صورت بگیرد وگرنه می‌تواند منجر به مرگ شود.
قارچ سیاه و کرونا
تا تاریخ 26 می 2021 ، 11717 مبتلا به قارچ سیاه در کشور هند گزارش شده است؛ کشور هند بیشترین مبتلایان به بیماری دیابت را در جهان دارد.
ابتلای همزمان به بیماری دیابت و کووید- 19 احتمال ابتلا به قارچ سیاه را بالا می‌برد؛ به این دلیل که هر دوی این بیماری‌ها سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و شرایط را برای رشد و گسترش قارچ سیاه در بدن فراهم می‌کنند.
علاوه بر این همزمانی ابتلا به کرونا و مصرف استروئید( کورتون) می‌تواند ریسک ابتلا به قارچ سیاه را بالا ببرد؛ کورتون از جمله داروهای ضدالتهاب است که در درمان موارد شدید ابتلا به کرونا کاربرد دارد.
شواهد منتشرشده نشان می‌دهد منبع این عفونت در مبتلایان به کووید-19 بیمارستان است؛ با این حال این عفونت ارتباطی با مخازن اکسیژن، مرطوب‌کننده‌های هوا و یا ماسک ندارد.
یکی از مطالعات اخیر، ملافه‌های بیمارستانی با لباسشویی ناکارآمد را به عنوان یکی از دلایل گسترش این عفونت در بیمارستان ذکر کرده است.
فراموش نکنید احتمال انتقال فرد به فرد این عفونت وجود نداشته و لزومی به ایزوله کردن فرد به دنبال ابتلا به قارچ سیاه وجود ندارد؛ گرچه ممکن است به دلیل ابتلا به کرونا لازم باشد که فرد مبتلا قرنطینه شود.
قارچ سیاه چه علائمی دارد؟
قارچ سیاه می‌تواند هم باعث عفونت پوست شود و هم عفونت دستگاه تنفسی . درصورت درگیری سیستم تنفسی و سینوس‌ها، علائم زیر بروز پیدا می‌کنند:
- سرفه
- تب
- سردرد
- احتقان بینی
- درد سینوس‌ها
درصورت درگیری پوست، قارچ سیاه می‌تواند پوست هر ناحیه‌ای از بدن را درگیر کند. ممکن است عفونت به طور اولیه از پوست ناحیه آسیب‌دیده وارد بدن شود، اما بتدریج به مناطق دیگری از بدن هم گسترش پیدا کند. بهتر است مراقب علائم زیر باشید:
- سیاه شدن رنگ پوست
- تورم
- قرمزی
- تب
- تاول
- درد
- زخم
قارچ سیاه به چه علتی ایجاد می‌شود؟
موکورمایکوزیس یا عفونت قارچ سیاه به دنبال تماس با قارچ‌های موکومیت رخ می‌دهد؛ این ارگانیسم‌ها در مکان‌های زیر ممکن است یافت شوند:
- برگ‌ها
- چوب پوسیده
- خاک
علاوه بر این با استنشاق هوایی که در آن این قارچ‌ها وجود دارد، ممکن است به این عفونت مبتلا شوید. در این صورت پس از ورود، قارچ می‌تواند به بخش‌های زیر از بدن ورود کند:
- سیستم عصبی مرکزی
- سینوس‌ها
- چشم
- صورت
- ریه‌ها
در موارد دیگر عفونت می‌تواند از ناحیه آسیب‌دیده پوست یا محل جراحت وارد بدن شود.
با وجود این که این قارچ‌ها در طبیعت وجود دارند، اغلب افراد به آن‌ها دچار نمی‌شوند. با این حال درصورتی که سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشید، احتمال ابتلای شما به این قارچ‌ها افزایش می‌یابد. موارد زیر می‌توانند احتمال ابتلای شما را به قارچ سیاه افزایش دهند:
- سوختگی
- بریدگی
- ویروس HIV
- سرطان
- دیابت( به ویژه اگر به خوبی تحت درمان نباشد.)
- جراحی
- پیوند عضو اخیر
اخیرا مواردی از مبتلایان به بیماری کرونا در جهان یافت شده است که با ابتلا به قارچ سیاه همراهی داشته است؛ به نظر می‌رسد که ابتلا به کووید- 19 می‌تواند درمواردی شانس ابتلا به قارچ را افزایش دهد.
بیماری قارچ سیاه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اغلب مبتلایان به موکورمایکوزیس متوجه بیماری خود نمی‌شوند؛ ممکن است به دنبال عفونت پوست، ریه و یا سینوس‌ها به پزشک مراجعه کنید. در ادامه پزشک سعی می‌کند که نوع عفونت را در شما تشخیص بدهد.
این عفونت با گرفتن نمونه از پوست یا ریه‌ها و بررسی آن در آزمایشگاه تشخیص داده می‌شود. پزشک ممکن است از ترشحات بینی شما نمونه بگیرد.
آیا قارچ سیاه می‌تواند مشکلات دیگری هم ایجاد کند؟
قارچ سیاه یک بیماری خطرناک است که درصورت عدم درمان می‌تواند به نواحی دیگری از بدن گسترش یافته و مشکلات مختلفی برای شما ایجاد کند. قارچ سیاه می‌تواند مشکلات زیر را برای شما ایجاد کند:
- عفونت مغزی
- عفونت ریوی
- فلج
- تشنج
- مرگ
قارچ سیاه چگونه درمان می‌شود؟
فراموش نکنید که درمان قارچ سیاه وابسته به بستری در بیمارستان است. قدم اول در درمان قارچ سیاه دریافت وریدی داروهای ضدقارچ و جراحی دبریدمان است. در طی جراحی دبریدمان تمام بافت عفونی بریده می‌شود. نشان داده شده است که انجام این کار تا حد زیادی می‌تواند جلوی گسترش عفونت را در بدن بگیرد.
درصورتی که به خوبی به درمان پاسخ دهید، پزشک ضدقارچ‌های وریدی را قطع کرده و درمان خوراکی را برای شما آغاز خواهد کرد.
احتمال بهبودی پس از ابتلا به قارچ سیاه چقدر است؟
میزان پاسخ به درمان در قارچ سیاه بستگی به این دارد که عفونت چقدر سریع تشخیص و درمان شود. این عفونت پتانسیل زیادی دارد که در سراسر بدن گسترش یابد و ارگان‌های مختلف را درگیر کند. درصورت عدم درمان به موقع و ابتلا به فرم شدید عفونت، مرگ و میر محتمل است.
با این وجود این بیماری نادر است؛ درصورتی که بیماری زمینه‌ای خاصی دارید و از این رو درمعرض ابتلا به این بیماری هستید، لازم است ارتباط خود را با پزشک معالج خود حفظ کنید تا بروز علائم به دقت ارزیابی شوند.
آیا می‌توان از بروز قارچ سیاه پیشگیری کرد؟
قارچ سیاه یک بیماری واگیردار نیست؛ از این رو احتمال این که این بیماری را از فرد مبتلا بگیرید وجود ندارد. اقدامات خودمراقبتی بهترین راهکار برای پیشگیری از این بیماری است.
درصورتی که سیستم ایمنی ضعیفی دارید، درصورت خروج از خانه لازم است مراقب خود باشید؛ حین انجام کارهای باغبانی از ماسک استفاده کنید و زخم‌هایتان را تا زمان بهبودی کامل به دقت پانسمان کنید.
همچنین در فصول تابستان و پاییز که قارچ‌های بیشتری در محیط وجود دارد، لازم است اقدامات احتیاطی بیشتری انجام دهید.
شما می‌توانید با استفاده از سامانه آنلاین طبینجا از متخصص عفونی ما مشاوره بگیرید.
