خود بیمار انگاري (هیپوکندریا)، یکی از انواع اختلالات شبه جسمی است که علی رغم وجود سلامت بدنی، فرد حداقل به مدت شش ماه به وجود یک بیماري جدي در خود معتقد است. این بیماران ممکن است با گذر زمان فکر کنند که به بیماري جدیدي مبتلا شده اند. لذا این بیماري غالبا با اضطراب و افسردگی توام است. خود بیمار انگارها از بابت سلامتی شان به شدت مضطر باند و با بروز هرگونه علائم جزئی، مثلا کمی خستگی و پرش عضلات، پیش خودشان فکر می کنند که این علائم حتما از بیماري هولناکی خبر می دهند. به عنوان مثال یک سردرد ساده را نشانه تومور مغزي می دانند. علائم جسمیِ حس شده شاید به قدري جزئی باشند که هیچ تداخلی در زندگی روزمره فرد ایجاد نکنند اما همین اضطراب بیماري براي سلب آرامش خود بیمار انگار کافی است.
علائم و نشانه ها
- اشتغال ذهنی در مورد مبتلا بودن یا مبتلا شدن به یک بیماري خاص.
- هیچگونه نشانه جسمانی در فرد وجود ندارد.
- اگر نشانه ي جسمانی وجود داشته باشد، شدت آن بسیار خفیف و ناچیز است.
- اگر یک عارضه پزشکی در فرد وجود داشته باشد، مقدار اشتغال ذهنی فرد به طور آشکاري نامتناسب و افراطی است.
- فرد در مورد سلامت خود به شدت اضطراب دارد و به آسانی در مورد سلامت خود نگران می شود.
- رفتار هاي فرد در مورد سلامت خود بسیار افراطی است به طور مثال مدام بدن خود را وارسی می کند و دنبال نشانه است.
- اشتغال ذهنی در مورد بیماري باید حداقل 6 ماه در فرد وجود داشته باشد. مشکلات ناشی از خود بیمار انگاري
- مشکلات ارتباطی با خانواده و اطرافیان .چرا که نگرانی شدید خودبیمار انگارها ممکن است براي اطرافیان هم آزار دهنده باشد.
- مشکلات مربوط به عملکردهاي شغلی یا غیبت هاي مکرر.
- مشکلات اقتصادي به دلیل مراجعه هاي مکرر به پزشک.
- ابتلا به سایر بیماري هاي روانی از جمله افسردگی، اختلالات شخصیت و …. .
درمان
- روان درمانی
گاهی برخی علائم جسمی از پریشانی احساسی و اضطراب سلامتی ناشی می شوند. از همین رو، روان درمانی به ویژه رفتار درمانیِ شناختی می تواند روش درمانی مؤثري باشد. رفتار درمانیِ شناختی به فرد در یادگیري مهارت هاي مدیریت اضطراب بیماري کمک می کند. فرد با این روش درمانی می آموزد نگرانی هایش را از طریق روشهایی دیگر به جز انجام مکرر آزمایش هاي پزشکی یا پرهیز شدید از مراجعه به پزشک برطرف کند.
- دارو درمانی
داروهاي ضد افسردگی از جمله بازدارنده هاي انتخابی جذب سروتونین می توانند در درمان این بیماري موثر باشند. مصرف داروهاي بهبود خلق و سایر اختلالات اضطرابی نیز در صورت وجود مشکلات خلقی و اضطرابی بی تاثیر نخواهد بود.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصصین روانشناس ما نوبت بگیرید.