واکسنهای مختلفی توسط شرکتهای دارویی مختلف علیه ویروس کرونا درسراسر جهان در حال تولید هستند؛ کشور ایران هم از این قاعده مستثنی نبوده و با آغاز همه گیری جهانی ویروس کرونا دست به ساخت واکسن کرده است. در متن پیش رو قصد داریم به بررسی مقایسه واکسنهای ایرانی کرونا بپردازیم.
شرکتهای مختلفی در حال ساخت واکسن علیه ویروس کرونا هستند؛ به گفته مسئولین وزارت بهداشت 12 موسسه مختلف در ایران در حال ساخت واکسن هستند که از این تعداد 8 تا فعالتر از سایرین هستند.
در این مقاله خواهید خواند:
- واکسن ها چگونه ساخته میشوند؟
- مقایسه انواع واکسنهای ایرانی کرونا
- کدام واکسن ایرانی کارآیی بیشتری دارد؟
- کدام واکسن ایرانی عوارض بیشتری دارد؟
واکسن ها چگونه ساخته میشوند؟
واکسنهای مختلف در جهان از تکنولوژیهای مختلفی برای ساخت استفاده میکنند. درنهایت عملکرد همه واکسن ها به نحوی است که با استفاده از تحریک سیستم ایمنی بدن باعث ایجاد یک واکنش ایمنی میشوند؛ این واکنش ایمنی که شامل ساخت آنتی بادی علیه عامل عفونی است، درنهایت باعث ایجاد مقاومت بدن دربرابر عامل عفونی میشود.
انواع تکنولوژیهای ساخت واکسن:
-
شیوه کلاسیک
شیوه کلاسیک شیوهای است که برای سالهاست در ساخت واکسن مورد استفاده قرار میگیرد؛ در این حالت ویروس کشتهشده یا ضعیف شده وارد بدن میشود. در روش دیگر میتوان بخشی از ویروس مثل پروتئین ویروسی را وارد بدن کرد. درنهایت این تزریق سبب میشود که بدن علیه آن واکنش نشان داده و سیستم ایمنی فعال شود.
-
شیوه نوین
در این شیوه برخلاف شیوه کلاسیک از ژنوم ویروس استفاده میشود. منظور از ژنوم ویروس همان ماده ژنتیکی ویروس است که براساس آن پروتئین تولید میشود.
یکی از انواع واکسنهایی که به شیوه نوین تولید میشوند، واکسنها برپایه mRNA مثل واکسن فایزر و مدرنا هستند. برخی دیگر از واکسن ها بخشی از ماده ژنتیکی ویروس را وارد بدن میکنند؛ مثل واکسنهای آسترازنکا و اسپوتنیک روسی.
مقایسه انواع واکسنهای ایرانی کرونا
در زیر قصد داریم انواع واکسن های ایرانی کرونا از نظر موارد گوناگون مورد مقایسه قرار دهیم:
انواع واکسن های ایرانی کرونا
همانطور که بالاتر اشاره کردیم حدود 12 موسسه مختلف در ایران در حال تحقیق بر روی واکسن هستند. در زیر 5 تا از این واکسن ها را با یکدیگر مقایسه میکنیم:
-
واکسن کووبرکت
واکسن موسسه شفافارمد با نام واکسن کووبرکت؛ این واکسن با همکاری ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) تولید میشود
-
واکسن کووپارس
واکسن موسسه تحقیقات و سرم سازی رازی با نام واکسن کووپارس
-
واکسن سوبرانا
واکسن مشترک موسسه انستیتو پاستور و شرکت فینلای کوبا با نام واکسن سوبرانا
-
واکسن فخراوک
واکسن موسسه میلاد دارو نور زیر نظر وزارت دفاع با نام واکسن فخراوک
-
واکسن سیناژن
واکسن شرکت تحقیقاتی سیناژن
نوع واکسن های کرونا ایرانی
واکسن واکسن کووبرکت
این نوع واکسن براساس ویروس کرونای کشته شده ساخته شده است.
واکسن کووپارس
این نوع واکسن براساس پروتئین نوترکیب اسپایک ساخته شده است.
واکسن سوبرانا
این نوع واکسن براساس پروتئین نوترکیب ناحیه RBD ژنوم ویروس ساخته شده است.
واکسن فخراوک
این واکسن براساس ویروس غیرفعال شده ساخته شده است.
واکسن سیناژن
این نوع واکسن براساس پروتئین نوترکیب اسپایک ساخته شده است.
مرحله کارآزمایی بالینی
هر یک از این واکسن ها در مرحله متفاوتی از مراحل کارآزمایی های بالینی خود قرار دارند.
واکسن واکسن کووبرکت: فاز 1 کارآزمایی بالینی این واکسن با موفقیت پشت سر گذاشته شده است؛ در حال حاضر مرحله 2 و 3 این واکسن در گروه سنی 18 تا 75 ساله ها در حال انجام است.
واکسن کووپارس: این واکسن در 3 دوز تزریق میشود. دو دوز اول آن عضلانی و دوز سوم آن به صورت استنشاقی است. مرحله حیوانی آن بر روی 500 موش و 25 میمون سبز آفریقایی به مدت یک سال به طول انجامید. فاز 1 تزریق این واکسن در اسفندماه انجام و در نیمه فروردین به پایان رسید. فاز دوم آن در جمعیت 18 تا 70 ساله در حال انجام است و بنظر میرسد که تا پایان تیرماه به پایان میرسد.
واکسن سوبرانا: این واکسن در دو دوز تزیرق میشود. فاز 1 و 2 کارآزماییهای بالینی آن با موفقیت پشت سر گذاشته شده و فاز سوم آن در سنین 18 تا 80 سال در کشور ایران و کوبا در حال انجام است.
فاز سوم کارآزمایی بالینی این واکسن در 7 استان اصفهان، همدان، بابل، زنجان، هرمزگان، کرمان و یزد در حال انجام است.
واکسن فخراوک: این واکسن با دو دوز و فاصله تقریبی 2-3 هفته صورت میگیرد. این واکسن در اسفند ماه 99 کد اخلاقی را دریافت کرد. کارآزماییهای بالینی آن در گروه سنی 18-55 در حال انجام است.
واکسن سیناژن: این واکسن فاز اول خود را در کشور استرالیا پشت سر گذاشته است؛ فاز 2 کارآزمایی این واکسن از ابتدای خرداد ماه آغاز شده است.
کدام واکسن ایرانی کارآیی بیشتری دارد؟
تحقیقات مرتبط با کارآیی و اثربخشی واکسنهای کرونا هنوز منتشر نشده است؛ علاوه بر این مراحل کارآزماییهای بالینی آنها به پایان نرسیده است. بنابراین برای مقایسه کارآیی واکسنهای ایرانی کرونا لازم است تا زمان انتشار نتیجه تحقیقات این واکسنها صبر کرد.
کدام واکسن ایرانی عوارض بیشتری دارد؟
اطلاعاتی درباره عوارض واکسنهای ایرانی کرونا دردسترس نیست و باید منتظر انتشار نتیجه تحقیقات ماند؛ با این حال اغلب واکسنها عوارض کمی دارند و مشکلی برای فرد ایجاد نمیکنند. عوارض مختصری که پس از تزریق واکسن رخ میدهد مثل تب یا بدن درد علامتی از واکنش سیستم ایمنی بدن در برابر واکسن و ساخت آنتیبادیهاست.
نکته پایانی
توصیه سازمان بهداشت جهانی که گفته است «بهترین واکسن اولین واکسنی است که به دست شما میرسد.» فراموش نکنید؛ بنابراین فرقی نمیکند واکسن ایرانی به شما برسد یا خارجی. هر زمان نوبت تزریق واکسن شما فرا رسید، بهتر است در این باره تعلل نکنید.
همه واکسنها میتوانند از بروز عوارض جدی و مرگ و میر ناشی از کرونا پیشگیری کنند.
شما میتوانید با استفاده از سامانه آنلاین طبینجا از متخصص عفونی ما مشاوره بگیرید.