تشخیص و درمان انحراف چشم یا لوچی در کودکان و نوزادان
ممکن است به نظرتان برسد که چیزی در مورد چشم کودک شما غیرطبیعی است؛ یک چشم مستقیم به شما نگاه می‌کند و چشم دیگر انگار سرگردان است و ممکن است بالا، پایین، چپ یا راست را نگاه کند.
نگران انحراف چشم درنوزادتان هستید؟ پس این مقاله را دنبال کنید.
در این مقاله می‌خوانید:
• انحراف چشم در نوزادان و کودکان
• علائم انحراف چشم در کودکان و نوزادان چیست؟
• علل بروز انحراف چشم در کودکان چیست؟
• انحراف چشم در کودکان چگونه درمان می‌شود؟
• چشم انداز کودکان مبتلا به انحراف چشم چگونه است؟
انحراف چشم در نوزادان و کودکان
ممکن است احساس کرده باشید که چشم‌های نوزادتان طبیعی نیستند و هر کدام به سمتی نگاه می‌کنند؛ نگران نباشید. این مسئله در نوزادان تازه متولدشده طبیعی است و با رسیدن به سنین 4 تا 6 ماهگی و به دنبال رشد و تقویت عضلات چشمی، بهبود پیدا می‌کند.
انحراف چشم یا استرابیسم یک مشکل شایع در نوزادان و کودکان تازه متولدشده است؛ حدود 1 نفر از هر 20 نوزاد به دنیا آمده، مبتلا به استرابیسم هستند. ممکن است یک چشم یا هردو چشم کودک شما دچار انحراف باشد؛ این مسئله می‌تواند همیشگی و یا گهگاهی باشد. مجدد تاکید می‌کنیم که این مسئله تا زمانی که رشد مغز کودک شما کامل نشده است و عضلات چشم عملکرد طبیعی خود را نیاموخته‌اند، طبیعی است.
اغلب کودکان مبتلا به انحراف چشم در سنین 1 تا 4 سال تشخیص داده می‌شوند؛ درمان‌های متنوعی از عینک گرفته تا جراحی وجود دارد تا به بهبود این بیماری کمک کنند.
علائم انحراف چشم در کودکان و نوزادان چیست؟
چشم‌ها تنها در یک جهت انحراف پیدا نمی‌کنند و ممکن است به سمت بالا، پایین، چپ یا راست منحرف شوند. براساس گفته‌های «انجمن چشم پزشکی و انحراف چشم کودکان آمریکا»، انواع مختلف انحراف چشم شامل موارد زیر است:
• ازوتروپیا: این نوع انحراف چشم به مواردی اطلاق می‌شود که در آن چشم‌ها به سمت داخل – یعنی سمتی که بینی قرار گرفته است- منحرف شوند. این مدل شایع‌ترین نوع استرابیسم است و حدود 2 تا 4 درصد کودکان را درگیر می‌کند.
• اگزوتروپیا: این نوع انحراف چشم به حالتی گفته می‌شود که در آن چشم‌ها به سمت خارج بدن یعنی سمتی که گوش قرار گرفته است، منحرف شوند. این نوع استرابیسم حدود 1 تا 1.5 درصد از کودکان را درگیر می‌کند.
• هایپرتروپیا: این نوع انحراف چشم زمانی رخ می‌دهد که چشم غیرطبیعی بالاتر از چشم دیگر قرار بگیرد. از هر 400 کودک یک نفر به این نوع انحراف چشم مبتلا است.
• هایپوتروپیا: برعکس حالت قبلی، این نوع انحراف چشم زمانی رخ می‌دهد که چشم غیرطبیعی پایین‌تر از چشم طبیعی قرار بگیرد.
توجه به این نکته ضروری است که همه انواع انحراف چشم به سادگی قابل تشخیص نیستند؛ فارغ از این که چشم‌های کودکتان به نظر دچار انحراف هستند یا خیر، در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر پزشک کودکتان را در جریان قرار دهید:
• چشمک زدن یا پلک زدن مکرر به خصوص در نور شدید، این می‌تواند علامتی از این باشد که کودک شما مبتلا به دوبینی است.
• چرخش یا کج شدن سر؛ این ممکن است علامتی از این باشد که کودک شما در تلاش است تا جسمی را در میدان بینایی‌اش قرار دهد.
علل بروز انحراف چشم در کودکان چیست؟
انحراف چشم زمانی رخ می‌دهد که عضلات دو چشم نتوانند به طور هماهنگ با یکدیگر کار کنند؛ اما علت این که چرا عضلات دوچشم نمی‌توانند با یکدیگر هماهنگ شوند، هنوز مشخص نیست. با این حال برخی کودکان هستند که بیشتر در معرض انحراف چشم هستند؛ از جمله:
• کودکانی که سابقه خانوادگی انحراف چشم دارند؛ به خصوص کودکانی که پدر، مادر و یا خواهر یا برادر مبتلا به انحراف چشم داشته‌اند.
• کودکانی که دچار آسیب یا تروما به چشم شده‌اند؛ مثلا در اثر جراحی کاتاراکت یا آب مروارید.( بله، کودک ممکن است با آب مروارید به دنیا بیاید!)
• کودکان مبتلا به مشکلات نورولوژیک یا مغز و اعصاب؛ از آن جایی که اعصاب وظیفه هماهنگی حرکات چشم را به عهده دارند، درصورتی که دچار آسیب بشوند، شانس ابتلای کودک به انحراف چشم بالا می‌رود؛ بنابراین کودکان مبتلا به سندروم داون، فلج مغزی و یا ضربه به مغز شانس بیشتری برای ابتلا به انحراف چشم دارند.
انحراف چشم در کودکان چگونه درمان می‌شود؟
معاینه کامل چشم( سلامت چشم، رشد بینایی و هماهنگی حرکات چشم) لازم است بخشی از معاینات روتین کودک از 6 ماهگی باشد. چنانچه پزشک شک کند که یک چشم یا هر دو چشم کودک شما انحراف دارد، درمان‌های متنوعی برای کمک به بهبود این وضعیت در دسترس است.
درمان موارد خفیف انحراف چشم شامل موارد زیر است:
• عینک‌های مخصوصی که کمک می‌کنند بینایی چشم ضعیف‌تر تقویت شود و یا بینایی چشم سالم تار شود، تا بدین ترتیب چشم ضعیف‌تر مجبور شود که بیشتر کار کند.
• پوشاندن چشم سالم به طور موقتی؛ در این صورت چشمی که انحراف دارد مجبور می‌شود تا بیشتر کار کند و در نهایت منجر به تقویت عضلات چشم و دید بهتر می‌شود.
• قطره‌های چشمی. این مورد هم عملکردی مشابه پوشش یا پچ چشمی دارد و سبب می‌شود که بینایی چشم سالم تار شود و بدن مجبور شود که از چشم ضعیف‌تر بیشتر کار بکشد. این مورد به ویژه برای کودکانی که استفاده از پچ را قبول نمی‌کنند، مناسب است.
برای موارد شدید انحراف چشم، درمان‌های زیر دردسترس است:
• جراحی
طی این روش درمانی، کودک تحت بی‌هوشی عمومی قرار گرفته و پس از آن عضلات چشم طی جراحی اصلاح می‌شوند؛ پس از جراحی ممکن است لازم باشد که کودک مدتی از پچ یا قطره چشم استفاده کند؛ با این حال مدت زمان ریکاوری بیش از چند روز طول نمی‌کشد.
جراحی بیشتر در کودکانی توصیه می‌شود که انحراف چشم شان همیشگی است و نه گهگاهی؛ در برخی موارد، پزشک ممکن است از بخیه‌های قابل تنظیم استفاده کند که به او اجازه می‌دهد ترازبندی چشم را پس از جراحی تغییر دهد.
• تزریق بوتاکس
پزشک تحت بی‌هوشی، به عضلات چشم بوتاکس تزریق می‌کند و بدین ترتیب سبب شل شدن عضله درگیر می‌شود؛ در برخی موارد ممکن است نیاز به تکرار تزریق باشد، اما در سایر موارد، اثر تزریق برای مدت طولانی‌تری باقی می‌ماند.
با این حال سازمان غذا و دارو یا FDA هنوز بی‌خطر بودن تزریق بوتاکس را در کودکان زیر 12 سال ثابت نکرده است.
چشم انداز کودکان مبتلا به انحراف چشم چگونه است؟
انحراف چشم قابل پیشگیری نیست، اما تشخیص زودرس کلید درمان صحیح است.
علاوه بر مشکلات بینایی، کودکان مبتلا به انحراف چشم درمان‌نشده، می‌توانند دچار تاخیر در رشد شده و درنتیجه به دست آوردن برخی توانایی‌ها از قبیل راه رفتن یا ایستادن دیرتر در آن‌ها اتفاق بیفتد؛ از سویی هر چه کودک زودتر درمان مناسب را دریافت کند، بهترین نتایج را در بینایی و رشد صحیح به دست خواهد آورد.
جمع بندی
در صورتی که احساس کردید نوزاد تازه متولدشده‌تان دچار انحراف چشم است، نترسید! فراموش نکنید که این مسئله در ماه‌های ابتدایی پس از تولد شایع است.
با این حال چنانچه کودک شما چهار ماهگی را رد کرد و همچنان احساس کردید که مشکلی درمورد چشم‌های او وجود دارد، بهتر است که او را به چشم‌پزشک نشان دهید؛ درمان‌های دردسترس زیادی وجود دارد و برخی از آن‌ها از قبیل عینک و پچ، بی‌خطر هستند.
علاوه بر این مطالعات نشان داده است که به محض این که کودک درمان مناسب را دریافت کند، می‌تواند به بینایی و رشد سالم دست پیدا کند.
شما می‌توانید با استفاده از سامانه طبینجا به صورت آنلاین از متخصصین چشم ما نوبت بگیرید.
