روش های مقابله با آلودگی هوا

ما روزانه ۱۶ کیلوگرم هوا تنفس می کنیم، این مقدار هوا ۱۶ برابر مقدار غذاییست که در روز میخوریم. بنابراین آلودگی هوا ۱۶ برابر آسیب بیشتری به بدن وارد می کند. هوای آلوده حاوی مقادیر بالایی سرب، کربن مونو اکسید، آزبست، دی اکسید گوگرد، اکسید های ازت و نیتروژن است که تاثیرات منفی بسیاری بر سلامتی انسان دارند. سالانه ۳ میلیون نفر در سراسر جهان جان خود را بعلت آلودگی هوا از دست می دهند. 

چه افرادی بیشتر از همه در معرض آلودگی هوا قرار میگیرند؟

افراد سالمند خصوصا مبتلایان به بیماری های مزن مانند بیماری های قلبی عروقی و تنفسی و کودکان بیش از سایر افراد در معرض عوارض اولیه و ثانویه ناشی از آلودگی هوا قرار هستند. 

اما آلودگی هوا چگونه بر بدن اثر می گذارد؟

بیشترین اثر آلودگی هوا بر روی سیستم تنفسی و سپس قلب و عروق است.  ریه انسان از تعداد بسیار زیادی کیسه هوایی کوچک به نام آلوئول تشکیل شده است. پس از تنفس، هوا وارد این کیسه های کوچک شده و اکسیژن از طریق مویرگ های بسیار ریزی که در دیواره آلوئول قرار دارد جذب خون شده و کربن دی اکسید نیز از خون وارد کیسه هوایی می شود تا از ریه خارج گردد. این کیسه های کوچک توسط راههای هوایی به نای متصل می شود. دیواره راه های هوایی از مژک های بسیار ریز پوشانده شده که وظیفه خارج کردن مواد آلوده و خلط را از ریه به عهده دارد. آلاینده های موجود در هوا به مرور کیسه های هوایی را تخریب کرده بیماری به نام آمفیزم ایجاد می کند. در بیماری آمفیزم بعلت تخریب کیسه های هوایی، حجم ریه کاهش می یابد و فرد دچار تنگی نفس می شود. آلودگی هوا همچنین موجب تخریب و فلج شدن مژک ها شده و بیماری بعنوان برونشیت مزمن ایجاد می کند. در این بیماری خلط وآلاینده ها فقط از طریق سرفه کردن از ریه خارج می شوند و فرد دچار سرفه های شدید خلط دار خواهد شد. حساسیت و آلرژی، آسم و افزایش احتمال ابتلا به عفونت ها و سرطان های ریه از دیگر مضرات آلودگی هوا هستند.

تاثیرات آلودگی هوا بر دستگاه قلبی و عروقی

آلودگی هوا همچنین باعث آسیب دستگاه قلبی عروقی نیز می شود. اثر آلودگی هوا بر بیمارانی که از قبل مبتالا به بیماری های قلبی عروقی هستند شدیدتر است و در این افراد موجب ايسکمی قلبی، تشديد نارسايی قلبی، اختلالات ريتم قلبی و افزایش فشارخون می شود که در نتیجه بیمار قلبی را به سمت سکته های قلبی و مرگ پیش می برد. سکته های قلبی در زمانهايی كه آلودگی هوا به اوج خود میرسد تا ۳۰ درصد افزايش پيدا میكند. 

تاثیرات آلودگی هوا بر اعصاب و روان

آلودگی هوا بر اعصاب و روان نیز تاثیر گذاشته و باعث اضطراب، كاهش تمركز و اختلال عملکرد حافظه كوتاه مدت می شود. کاهش ضریب هوشی کودکان، خستگی مزمن و تشدید بیش فعالی نیز از دیگر عوارض مغزی آلودگی هواست. 

تاثیرات آلودگی هوا بر حساسیت های پوستی

علاوه بر این آلودگی هوا باعث حساسیت های پوستی، اگزما و حساسیت های چشمی نیز می شود. خشکی چشم از شکایت های شتیع افراد هنگام آلودگی هواست. 

اما چگونه در هوای آلوده از سلامتی خود محافظت کنیم؟

１.مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان مصرف کنید. 

• آلاینده های هوا در بدن به رادیکال های آزاد تبدیل شده و به سلول های بدن آسیب می رسانند. مصرف آنتی اکسیدان ها این رادیکال های آزاد را از بین برده و مانع از آسیب به سلول ها می شود. ويتامين های E , C ،كاروتنوئيدها،روی، منیزیم، سلنيوم و پلی فنول ها از انواع آنتی اکسیدان ها هستند. مواد غذایی سرشار از ویتامین E  روغن سويا، روغن آفتابگردان، جوانه گندم و ساير روغن های گياهی هستند.
• مهم ترین منابع ویتامین C مركبات، فلفل سبز، كلم بروكلی, گل كلم، كلم برگ، گوجه فرنگی، سبزيجات برگی شکل سبز  سبزی خوردن، اسفناج، كيوی، طالبی، توت فرنگی و سيب زمينی می باشند که توصیه می شود بصورت خام مصرف شوند. 
• ویتامین آ یا بتاکاروتن در سبزی ها و ميوه های سبز، زرد و نارنجی مانند هويج، كدو حلوايی، كلم بروكلی، اسفناج، گوجه فرنگی، انواع كلم مثل كلم بروكلی، طالبی، هلو و زردآلو، موز وجود دارد.
• مركبات شامل پرتقال، نارنگی، ليمو و گريپ فروت، توت فرنگی، هويج و غلات کامل و سبوس دار با دارا بودن پکتین برای دفع سرب بسیار مفید هستند. 
• ماهی، گوشت قرمز، غلات، حبوبات، تخم مرغ، مرغ و سير نیز سرشار از سلنیوم هستند. 
• غذاهای دريايی، نخود سبز، عدس و جوانه گندم نیز منابع غنی روی هستند.
• هنگام آلودگی هوا حداقل ۴۰۰ گرم سبزی و ميوه تازه در طی روز  مصرف شود.

２.شیر و لبنیات مصرف کنید

مصرف روزانه شير ومواد لبنی به مقدار كافی، عوارض ناشی از آلودگی هوا را به مقدار زیادی کاهش می دهد. شیر با دارا بودن مقادیر زیادی  فسفر، منيزم و كلسيم بسیاری از سموم را خنثی می کند. كلسيم موجود در شير، منجر به كاهش جذب سرب و سایر فلزات سنگين می شود. بنابراین هنگام آلودگی هوا  بهتر است افراد روزانه حداقل ۲ ليوان شير كم چرب مصرف كنند.

３.از ورزش در هوای باز پرهیز کنید

هنگام ورزش حجم هوایی که وارد ریه می شود دو برابر حالت عادیست. حتی قدم زدن و پیاده روی در محيط باز میتواند باعث سردرد  و بروز عوارض ناشی از آلودگی هوا شود و آسم و برونشیت را تشدید کند. در هنگام آلودگی هوا حتی قبل از  ورزش كردن در محيط بسته منزل و یا ورزشگاه های سرپوشيده  بايد از برقراری تهويه سالم و كافی در اين اماكن اطمينان حاصل نمود.

４.مراقب آلودگی هوای داخل منزل باشید.

هوای منزل خصوصا در آشپزخانه و هنگام آشپزی می تواند از هوای بیرون آلوده تر باشد. روشن کردن هود به طور موثری آلودگی هوای خانه را می کاهد و هوا را تصفیه می کند. گياهان آپارتمانی نيز میتوانند باعث تصفیه هوای خانه و كاهش آلاینده ها شوند. 

５.تا جای ممکن از حضور در محیط بیرون پرهیز کنید.

سعی کنید تا جای ممکن کارهای خود را از راه دور انجام دهید. اگر آسم، بیماری قلبی و ریوی دارید از منزل خارج نشوید.

６.از ماسک مناسب هنگام حضور در هوای آلوده استفاده کنید.

تنها ماسکی که می تواند بسیاری از آلانده ها و ذرات معلق موجود در هوا را تصفیه کند ماسک N95 است. ماسک های معمولی توان مقابله با هوای آلوده را ندارند. 

شما میتوانید با استفاده سامانه طبینجا بصورت آنلاین از پزشک متخصص نوبت بگیرید.